ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Ό,τι συμβαίνει και συμμετέχουμε σε αυτό μας δίνει αφορμές να σκεφτούμε και να προκαλέσουμε τον εαυτό μας να αναρωτηθεί για όλα όσα θέτουμε μέσα μας σε διαθεσιμότητα. Δημιουργούνται στιγμές που ο καθένας δίνει μια ευκαιρία στον εαυτό του να αναθεωρήσει πάγιες καταστάσεις και συναισθήματα, τακτικές που στοιχειώνουν τη νοημοσύνη και την πορεία προς τα μπρος. Δίνεται η δυνατότητα να καταστήσουμε τις συμπεριφορές μας απαλλαγμένες από μικρότητες, μιζέριες, ψευτοεπαναστάσεις και λόγια που προφέρονται με στόμφο, αλλά καταλήγουν να συναγωνίζονται σε μέγεθος το ύψος ενός μυρμηγκιού. Είναι εκεί που αναλογιζόμενοι τον εαυτό μας μέσα σε ένα ανθρώπινο σύνολο στο οποίο εντασσόμαστε ως καλύτεροι αλλά και υποδεέστεροι ταυτόχρονα, συγκρινόμενοι πάντα, καταλήγουμε ότι η συνείδηση της εξέλιξης της ζωής συναντά την διάθεση αλλαγής του κόσμου.

Λόγια απλώνονται μπροστά μας, λόγια που εντοπίζουν μια ματαιότητα στην εξέλιξη της ζωής, μια πολιτικοποίηση των πάντων, μια διάθεση κατευθυνόμενων δράσεων. Κουβέντες που δείχνουν να θέλουν να αλλάξουν ριζικά τον κόσμο. Έναν κόσμο που απλά πορεύεται στο αύριο. Έτσι όπως πορεύεται. Όπως πορευόταν πάντα. Έτσι όπως τον ορίζει η ίδια η ζωή.

Νομίζω ότι η περίοδος των ουτοπικών λόγων και των μεγαλεπίβουλων συνειδητοποιήσεων, μιας κοινωνίας που καταρρέει μπρος στα οποιαδήποτε συμφέροντα, πρέπει να αρχίσει να εγκαταλείπει τον ζωτικό της χώρο μέσα στις συνειδήσεις των ανθρώπων που αυτοχαρακτηρίζονται επαναστάτες. Σήμερα το να ελπίζουμε πως θα γυρίσει ο τροχός ανάποδα είναι απλά άρνηση του παρόντος.

Σήμερα αυτό που έχει σημασία είναι ο άνθρωπος να συνειδητοποιήσει τον εαυτό του μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο. Ότι είναι μέρος αυτού ακριβώς του κόσμου. Να αναπτύξει τα αισθητήριά του έτσι ώστε να διαχωρίσει την προσωπική του εξέλιξη από την εξέλιξη των τεχνοκρατικών συστημάτων, που με το δικό τους τρόπο προσπαθούν να ορίσουν την οργάνωση και ανάπτυξη μιας κοινωνίας.

Οι βολές που εξακοντίζονται κατά παντός υπευθύνου είναι ολοένα και αυξανόμενες. Βολές προς μια στείρα κοινωνία που μόνο ακολουθεί και φοβάται να ανασηκώσει το ανάστημα της. Βολές προς κάθε πολιτικό σύστημα που προσπαθεί να κατευθύνει την εκάστοτε τάξη πραγμάτων. Βολές προς την αδράνεια, που έκδηλα ακολουθείται σε ζωτικούς τομείς και επηρεάζει την ποιότητα ζωής του κάθε πολίτη και την πνευματική του αναβάθμιση. Βολές προς τις γυρισμένες πλάτες στην συνεχιζόμενη και ενεργή πολιτιστική δράση, τη δημιουργική παιδεία, την πνευματική αφύπνιση. Βολές που μοιάζουν όμως ολοένα και περισσότερο να ξεπετάγονται από ένα παιδικό πείσμα, από ένα χτύπημα του ποδιού, αντιδρώντας σε έναν κόσμο που βηματίζει χωρίς να ρωτά. Πάντα έτσι ήταν. Έτσι είναι και σήμερα!

Η πλειοψηφία των ανθρώπων μπορεί πια να απομακρύνει το βλέμμα από τον καθημερινό αγώνα για επιβίωση και τις κλειστές διαπροσωπικές του σχέσεις. Επιδιώκει και αρχίζει να εντάσσει τον εαυτό του στο πραγματικό πλαίσιο του κόσμου όπου ανήκει με όλες τις παραμέτρους που τον ορίζουν και δεν τον αφήνουν πια στο περιθώριο, αλλά ούτε και τον ίδιο ασυγκίνητο.

Η επισήμανση της ματαιότητας, της κατάρρευσης, της επιβαλλόμενης κατεύθυνσης, της αρνητικής πλευράς της παγκοσμιοποίησης και των κάθε λογής πολιτικών συστημάτων και λειτουργιών και τόσων άλλων, είναι ο ένας δρόμος. Κατά τη γνώμη μου ο πιο στείρος, ο πιο αδιέξοδος, αυτός που δε μπορεί να οριστεί πρακτικά, πραγματικά και να εφαρμοστεί στη ζωή του καθενός μας ώστε να την αλλάξει.
Ο άλλος δρόμος είναι η συνείδηση, η αυτοσυνείδηση και η επίγνωση αυτού που συμβαίνει γύρω μας, που μας ενοχλεί ή όχι, σε διαφορετική κλίμακα τον καθένα. Είναι ο δρόμος όπου καλείται να λειτουργήσει ο ίδιος ο άνθρωπος για τον εαυτό του και να τοποθετηθεί στον πραγματικό κόσμο που τον περιβάλλει και όχι στον ουτοπικό κόσμο που επιθυμεί. Για να αποκτήσει τον κόσμο που επιλέγει νοητικά πρέπει να συνειδητοποιήσει τον κόσμο όπου ανήκει. Να τον αποδεχθεί με τη σημαντικότητα που έχει για τον ίδιο τον εαυτό και να τοποθετηθεί σχετιζόμενος μαζί του. Μόνο έτσι θα καταφέρει να ορίσει και τον τρόπο που επιθυμεί να λειτουργήσει, να πράξει, να πορευτεί και κατ’ επέκταση να αλλάξει ο ίδιος ως πραγματικός εαυτός πια αλλά και ο μικρόκοσμος γύρω του που τον αφορά άμεσα.

Με αυτή την ακολουθία σκέψεων εύκολα μπορεί κανείς να φανταστεί πόσο ευκολότερο είναι να επιτευχθεί μια ριζική αλλαγή σε βάθος χρόνου από το να καταναλωνόμαστε σε λόγια χωρίς πρακτική, σε κουβέντες που ανυψώνουν το επαναστατικό αίσθημα αλλά ρίπτουν σε μεγάλα βάθη το ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Ο άνθρωπος λοιπόν πρέπει να νιώσει μέρος αυτού του κόσμου με ότι χαρακτηρισμούς και αν του αποδίδονται. Ένα μέρος του κόσμου που όμως δεν ταυτίζεται μαζί του, αλλά τον αποτελεί.

Ο άνθρωπος πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι δε ζει τη ζωή του για να ανατρέπει τα πάντα, για να εναντιώνεται στα πάντα, για να συνειδητοποιεί κάθε μέρα την απογοήτευσή του για την αδυναμία του να κάνει πράξη τις ουσιαστικές του ανησυχίες για την εξέλιξη της ζωής. Γιατί όλη αυτή η αντίδραση δημιουργεί μια κατάσταση χωρίς ανταπόκριση, χωρίς πρακτική, χωρίς προοπτική, που τις περισσότερες φορές εγκλωβίζει και κάποιες άλλες καταντά τραγελαφική.

Δεν αρκεί πια να προσπαθούμε να αλλάξουμε τον κόσμο αλλά να στραφούμε σε έναν αγώνα να συνειδητοποιήσει ο κάθε άνθρωπος ξεχωριστά τον εαυτό του μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο και μέσα σε αυτή την εξέλιξη, που δεν τον ικανοποιεί. Είναι το πιο απλό και το πιο εύκολο. Είναι αυτό που “μιλάει” με πραγματικές συνιστώσες και όχι βάση ενός ουτοπικού συστήματος συντεταγμένων, που το μόνο που προσφέρει είναι ένα πλαίσιο χωρίς πραγματικά όρια, χωρίς ουσία, χωρίς δράση ουσιαστικά.

Μοιάζει σα να παρασέρνει τις κάθε λογής κουβέντες ένας άνεμος δυνατός και να τις εξαφανίζει ανάμεσα στα βιαστικά βήματα τις εξέλιξης που δε ρωτά, που δε κοντοστέκεται, που προχωρά τις περισσότερες φορές ερήμην μας. Ναι, πρέπει να το παραδεχτούμε, να το συνειδητοποιήσουμε. Πάντα έτσι ήταν και έτσι θα συνεχίσει να είναι! Όσοι προσπάθησαν μόνο με ιδέες να αλλάξουν τον κόσμο δεν το πέτυχαν. Ας ακολουθήσουμε λοιπόν αντίστροφη πορεία και ας στραφούμε σε αυτό το διακριτικό χαρακτηριστικό του ανθρώπου που είναι η συνείδηση. Η συνείδηση αυτού του κόσμου.

Πολύ εύστοχα με όλα τα παραπάνω ταιριάζει ο ορισμός που δίνει ο κορυφαίος υπαρξιστής ψυχολόγος Ρόλο Μαίη για την αυτοσυνείδηση στον άνθρωπο.
«Αυτοσυνείδηση είναι όταν ο άνθρωπος βλέπει πως αυτός είναι το πλάσμα που στέκεται μέσα στον κόσμο, που τον απειλεί, πως αυτός είναι το υποκείμενο που έχει έναν κόσμο. Και τούτο του δίνει τη δυνατότητα της εν-όρασης, μιας οπτικής προς τα μέσα, για να δει τον κόσμο και τα προβλήματά του σε σχέση με τον εαυτό του. Και έτσι αποκτά τη δυνατότητα να κάνει κάτι για τα προβλήματά του.»